-
1 Éxpend(e) Hánnibalém: quot líbras ín duce súmmo ínveniés?
Взвесь Ганнибала: в вожде величайшем сколько найдешь ты фунтов?Ювенал, "Сатиры", X, 147 сл. - о преходящем характере людского величия:Éxpend(e) Hánnibalém: quot líbras ín duce súmmoÍnveniés? Hic ést, quem nón capit África MáuroВзвесь Ганнибала: в вожде величайшем найдешь ли ты многоФунтов? И это ли тот, кого Африка еле вмещала,Льнущая, к странам слонов, к племенам эфиопов далеких.(Перевод Д. Недовича и Ф. Петровского)"Мой храм (пагода) Наполеон, - писал Байрон в апреле 1814 г. - рухнул до основания. В сравнении с ним я - червячок, но поставил бы жизнь свою на карту. А впрочем, быть может, корона и не стоит, чтобы из-за нее умирать! О, если бы воскрес Ювенал или Джонсон. Expende Hannibalem: quot libras in duce summo invenies?" (В. Д. Спасович Байрон и некоторые его предшественники.)Латинско-русский словарь крылатых слов и выражений > Éxpend(e) Hánnibalém: quot líbras ín duce súmmo ínveniés?
-
2 impendō (in-p-)
impendō (in-p-) pendī, pēnsus, ere, to weigh out, lay out, expend: operam in eas res: certus sumptus impenditur: de vestro, L.: aegram gallinam amico, lay out the value of, Iu.—To expend, devote, employ, apply, use: ad incertum casum labor impenditur: nil sanguinis in socios, O.: vitam vero, stake upon, Iu.: alqd operis, ne, etc.: omnīs Impendunt curas distendere, etc., V. -
3 erogo
ē-rŏgo, āvi, ātum, 1, v. a.I.Orig., a pub. law t. t., to expend, pay out money from the public treasury, after asking the consent of the people:B.pecunias ex aerario,
Cic. Vat. 12; cf. id. Verr. 2, 3, 71; 2, 5, 19; id. Q. Fr. 1, 2, 4, § 14; Liv. 22, 23; 33, 47 al.; cf.:pecuniam in classem,
Cic. Fl. 13:in aes alienum,
id. Att. 6, 1, 21:unde in eos sumptus, pecunia erogaretur,
Liv. 1, 20; Vulg. Marc. 5, 26.—Transf. beyond the pub. law sphere, to pay, pay out, disburse, expend (cf.:C.pendo, expendo, perpendo, pondero, solvo, luo): Tironem Curio commendes, ut ei, si quid opus erit, in sumptum eroget,
Cic. Att. 8, 5 fin.:aliquid in pretium servi,
Dig. 25, 2, 36 fin.:bona sua in fraudem futurae actionis,
to squander, ib. 17, 2, 68:grandem pecuniam in Tigellinum,
to bequeath, Tac. A. 16, 17; cf.:in Tiridatem erogavit,
Suet. Ner. 30:odores, unguenta ad funus,
Dig. 15, 3, 7:nihil de bonis,
ib. 24, 1, 5 fin.; cf.:aliquid ex bonis,
ib. 26, 7, 12:aliquid pro introitu,
ib. 32, 1, 102 fin. et saep.—Trop., in Tertullian: aliquem, to expose to death, to destroy, kill:II.tot innocentes,
Tert. Apol. 44; id. Spect. 12; id. Praescript. 2.— -
4 impendo
impendo ( inp-), di, sum, 3, v. a. [inpendo], to weigh out, lay out, expend (class.; cf.: insumo, erogo).I.Lit.:II.accipe inquam, nam hoc inpendit puplicum,
Plaut. Stich. 5, 4, 35:non erunt tam amentes, ut operam, curam, pecuniam impendant in eas res, quas, etc.,
Cic. Verr. 2, 4, 30, § 68 fin.:nummos in navem,
Dig. 14, 1, 1, § 9:pecuniam in opsonio, etc.,
ib. 24, 1, 31 fin.:HS. octogies pro introitu novi sacerdotii,
Suet. Claud. 9:istuc, quod tu de tua pecunia dicis impensum,
Cic. Verr. 2, 5, 19, § 47:nescio quid impendit et in commune contulit,
id. Quint. 3, 12:certus sumptus impenditur,
id. Verr. 2, 3, 98, § 227:intellegebant, sese sibi et populo Romano, non Verri et Apronio serere, impendere, laborare,
id. ib. 2, 3, 52, §121: sed quid ego vos, de vestro inpendatis, hortor?
Liv. 6, 15, 9:quis aegram et claudentem oculos gallinam impendat amico tam sterili,
lay out the value of, Juv. 12, 96.—Transf., in gen., to expend, devote, employ, apply:1. A.impensurus omne aevi sui spatium in id opus,
Vell. 2, 89:vitam usui alicujus,
Tac. A. 12, 65:vitam patriae,
Luc. 2, 382:vitam famae,
Stat. S. 5, 1, 63:biennium libris componendis,
Quint. Ep. ad Tryph. 1; cf. Suet. Aug. 98:tota volumina in hanc disputationem,
Quint. 3, 6, 21:vim suam in plura,
id. 1, 12, 2:operam, curam in aliquid,
Cic. Verr. 2, 4, 30, § 68:nihil sanguinis in socios,
Ov. M. 13, 266:quid censetis in hoc foedere faciendo voluisse Mamertinos impendere laboris, operae, pecuniae, ne? etc.,
Cic. Verr. 2, 5, 20, § 51:omnis impendunt curas distendere, etc.,
Verg. G. 3, 124:hunc oculum pro vobis impendi,
Petr. 1:quae (studia) juvenibus erudiendis impenderam, Quint. prooem. § 1: omnia studiis,
id. 12, 11, 19; cf.:tantum laboris studiis,
id. 2, 4, 3; 1, 1, 3:aliquem exemplo,
to use as a warning, Front. Strat. 4, 1, 33:verba animi proferre et vitam impendere vero,
Juv. 4, 91.—Hence,Lit.:B.impenso pretio,
i. e. high, dear, Cic. Att. 14, 13, 5; * Caes. B. G. 4, 2, 2; Liv. 2, 9, 6; for which also absol.:impenso,
Hor. S. 2, 3, 245.—Transf., large, great, strong, vehement: dear, expensive:a.in his rebus unus est solus inventus, qui ab hac tam impensa voluntate bonorum palam dissideret,
Cic. Sest. 62, 130:voluntas erga aliquem,
Liv. 35, 44, 3:libido,
Lucr. 5, 964:studium,
Fronto, Ep. ad M. Caes. 2, 4 Mai.:opera,
Gell. 9, 14, 6.— Comp.:impensior cura,
Ov. M. 2, 405; Tac. H. 1, 31:verbis laudare,
Val. Max. 4, 3, ext. 1:injurias atrociores impensiore damno vindicare,
Gell. 20, 1, 32:vae misero illi, cujus cibo iste factuist impensior,
larger, stouter, fatter, Plaut. Capt. 4, 2, 26:nam pol ingrato homine nihil impensiu'st,
more expensive, id. Bacch. 3, 2, 10.— Sup.:preces,
Suet. Tib. 13.—Hence, adv.: im-pensē ( inp-).At great cost, expensively:b.impensius unge, puer, caules,
Pers. 6, 68:bibliothecas incendio absumptas impensissime reparari curavit,
Suet. Dom. 20. —Transf., exceedingly, greatly, very much; earnestly, eagerly, zealously (freq.; esp. in the comp.; cf.: magnopere, admodum, perquam, etc.).(α).With verbs:(β).illi invidere misere, verum unus tamen impense,
Ter. Eun. 3, 1, 23; cf.:aliquid impense cupere,
id. Ad. 5, 9, 36:retinere,
Liv. 40, 35, 7:petere,
Quint. 10, 5, 18; Suet. Claud. 11:demirari,
Gell. 9, 9, 15:atque acriter atque inflammanter facit (odium in Verrem),
id. 10, 3, 13 (this the better read. al. incense).— Comp.:eo facio id impensius, quod, etc.,
Cic. Fam. 13, 64, 1:agere gratias,
Liv. 37, 56, 10:consulere,
Verg. A. 12, 20:venerari numina,
Ov. M. 6, 314:instare,
id. ib. 7, 323:crescere his dignitas, si, etc.,
Liv. 1, 40, 2:accendi certamina in castris,
id. 4, 46, 2.—With adjj.:2. A.impense improbus,
Plaut. Ep. 4, 1, 39:impense doctus,
Gell. 13, 10, 4.—Lit. (class.; in sing. and plur.):B.impensam ac sumptum facere in culturam,
Varr. R. R. 1, 2, 8:quoniam impensam fecimus in macrocola,
Cic. Att. 13, 25, 3:nullam impensam fecerant,
id. Phil. 6, 5, 19:arationes magna impensa tueri,
id. Verr. 2, 3, 21, § 53:columnae nulla impensa dejectae,
id. ib. 2, 1, 55, §145: sine impensa,
id. Rep. 2, 14:exigua,
Suet. Vesp. 18:publica,
id. Claud. 6:matris ac vitrici,
id. Tib. 7:sua,
Plin. 36, 5, 4, § 42:nostra,
Ov. H. 7, 188:quia inpensa pecuniae facienda erat,
Liv. 44, 23, 1:haec nimia est inpensa,
Juv. 12, 97:finem impensae non servat prodiga Roma,
id. 7, 138:parcere impensae,
to economize, id. 5, 156.—In plur.:atque etiam impensae meliores, muri, navalia, portus, aquarum ductus, etc.,
Cic. Off. 2, 17, 60:ludorum ac munerum,
Suet. Tib. 34:operum ac munerum,
id. Dom. 12:itineris,
id. Vit. 7:cenarum,
Hor. Ep. 1, 19, 38:publicae,
Tac. H. 4, 4; Plin. 12, 14, 32, § 63:nolo meis impensis illorum ali luxuriam,
i. e. of my reputation, Nep. Phoc. 1, 4:inpensas conferre,
to contribute to expenses, Juv. 3, 216. —Transf. (so perh. not ante-Aug.).a.In gen.:b.cruoris,
Ov. M. 8, 63:operum,
Verg. A. 11, 228:officiorum,
Liv. 37, 53, 12. —In partic., that which is used up or expended for any purpose, materials, ingredients; for repairing an aqueduct (timber, stone, earth, etc.), Front. Aquaed. 124;of the stuffing for sausages, etc.,
Arn. 7, 231;of sacrifices,
Petr. 137;of masonry,
Pall. 1, 13. -
5 inpendo
impendo ( inp-), di, sum, 3, v. a. [inpendo], to weigh out, lay out, expend (class.; cf.: insumo, erogo).I.Lit.:II.accipe inquam, nam hoc inpendit puplicum,
Plaut. Stich. 5, 4, 35:non erunt tam amentes, ut operam, curam, pecuniam impendant in eas res, quas, etc.,
Cic. Verr. 2, 4, 30, § 68 fin.:nummos in navem,
Dig. 14, 1, 1, § 9:pecuniam in opsonio, etc.,
ib. 24, 1, 31 fin.:HS. octogies pro introitu novi sacerdotii,
Suet. Claud. 9:istuc, quod tu de tua pecunia dicis impensum,
Cic. Verr. 2, 5, 19, § 47:nescio quid impendit et in commune contulit,
id. Quint. 3, 12:certus sumptus impenditur,
id. Verr. 2, 3, 98, § 227:intellegebant, sese sibi et populo Romano, non Verri et Apronio serere, impendere, laborare,
id. ib. 2, 3, 52, §121: sed quid ego vos, de vestro inpendatis, hortor?
Liv. 6, 15, 9:quis aegram et claudentem oculos gallinam impendat amico tam sterili,
lay out the value of, Juv. 12, 96.—Transf., in gen., to expend, devote, employ, apply:1. A.impensurus omne aevi sui spatium in id opus,
Vell. 2, 89:vitam usui alicujus,
Tac. A. 12, 65:vitam patriae,
Luc. 2, 382:vitam famae,
Stat. S. 5, 1, 63:biennium libris componendis,
Quint. Ep. ad Tryph. 1; cf. Suet. Aug. 98:tota volumina in hanc disputationem,
Quint. 3, 6, 21:vim suam in plura,
id. 1, 12, 2:operam, curam in aliquid,
Cic. Verr. 2, 4, 30, § 68:nihil sanguinis in socios,
Ov. M. 13, 266:quid censetis in hoc foedere faciendo voluisse Mamertinos impendere laboris, operae, pecuniae, ne? etc.,
Cic. Verr. 2, 5, 20, § 51:omnis impendunt curas distendere, etc.,
Verg. G. 3, 124:hunc oculum pro vobis impendi,
Petr. 1:quae (studia) juvenibus erudiendis impenderam, Quint. prooem. § 1: omnia studiis,
id. 12, 11, 19; cf.:tantum laboris studiis,
id. 2, 4, 3; 1, 1, 3:aliquem exemplo,
to use as a warning, Front. Strat. 4, 1, 33:verba animi proferre et vitam impendere vero,
Juv. 4, 91.—Hence,Lit.:B.impenso pretio,
i. e. high, dear, Cic. Att. 14, 13, 5; * Caes. B. G. 4, 2, 2; Liv. 2, 9, 6; for which also absol.:impenso,
Hor. S. 2, 3, 245.—Transf., large, great, strong, vehement: dear, expensive:a.in his rebus unus est solus inventus, qui ab hac tam impensa voluntate bonorum palam dissideret,
Cic. Sest. 62, 130:voluntas erga aliquem,
Liv. 35, 44, 3:libido,
Lucr. 5, 964:studium,
Fronto, Ep. ad M. Caes. 2, 4 Mai.:opera,
Gell. 9, 14, 6.— Comp.:impensior cura,
Ov. M. 2, 405; Tac. H. 1, 31:verbis laudare,
Val. Max. 4, 3, ext. 1:injurias atrociores impensiore damno vindicare,
Gell. 20, 1, 32:vae misero illi, cujus cibo iste factuist impensior,
larger, stouter, fatter, Plaut. Capt. 4, 2, 26:nam pol ingrato homine nihil impensiu'st,
more expensive, id. Bacch. 3, 2, 10.— Sup.:preces,
Suet. Tib. 13.—Hence, adv.: im-pensē ( inp-).At great cost, expensively:b.impensius unge, puer, caules,
Pers. 6, 68:bibliothecas incendio absumptas impensissime reparari curavit,
Suet. Dom. 20. —Transf., exceedingly, greatly, very much; earnestly, eagerly, zealously (freq.; esp. in the comp.; cf.: magnopere, admodum, perquam, etc.).(α).With verbs:(β).illi invidere misere, verum unus tamen impense,
Ter. Eun. 3, 1, 23; cf.:aliquid impense cupere,
id. Ad. 5, 9, 36:retinere,
Liv. 40, 35, 7:petere,
Quint. 10, 5, 18; Suet. Claud. 11:demirari,
Gell. 9, 9, 15:atque acriter atque inflammanter facit (odium in Verrem),
id. 10, 3, 13 (this the better read. al. incense).— Comp.:eo facio id impensius, quod, etc.,
Cic. Fam. 13, 64, 1:agere gratias,
Liv. 37, 56, 10:consulere,
Verg. A. 12, 20:venerari numina,
Ov. M. 6, 314:instare,
id. ib. 7, 323:crescere his dignitas, si, etc.,
Liv. 1, 40, 2:accendi certamina in castris,
id. 4, 46, 2.—With adjj.:2. A.impense improbus,
Plaut. Ep. 4, 1, 39:impense doctus,
Gell. 13, 10, 4.—Lit. (class.; in sing. and plur.):B.impensam ac sumptum facere in culturam,
Varr. R. R. 1, 2, 8:quoniam impensam fecimus in macrocola,
Cic. Att. 13, 25, 3:nullam impensam fecerant,
id. Phil. 6, 5, 19:arationes magna impensa tueri,
id. Verr. 2, 3, 21, § 53:columnae nulla impensa dejectae,
id. ib. 2, 1, 55, §145: sine impensa,
id. Rep. 2, 14:exigua,
Suet. Vesp. 18:publica,
id. Claud. 6:matris ac vitrici,
id. Tib. 7:sua,
Plin. 36, 5, 4, § 42:nostra,
Ov. H. 7, 188:quia inpensa pecuniae facienda erat,
Liv. 44, 23, 1:haec nimia est inpensa,
Juv. 12, 97:finem impensae non servat prodiga Roma,
id. 7, 138:parcere impensae,
to economize, id. 5, 156.—In plur.:atque etiam impensae meliores, muri, navalia, portus, aquarum ductus, etc.,
Cic. Off. 2, 17, 60:ludorum ac munerum,
Suet. Tib. 34:operum ac munerum,
id. Dom. 12:itineris,
id. Vit. 7:cenarum,
Hor. Ep. 1, 19, 38:publicae,
Tac. H. 4, 4; Plin. 12, 14, 32, § 63:nolo meis impensis illorum ali luxuriam,
i. e. of my reputation, Nep. Phoc. 1, 4:inpensas conferre,
to contribute to expenses, Juv. 3, 216. —Transf. (so perh. not ante-Aug.).a.In gen.:b.cruoris,
Ov. M. 8, 63:operum,
Verg. A. 11, 228:officiorum,
Liv. 37, 53, 12. —In partic., that which is used up or expended for any purpose, materials, ingredients; for repairing an aqueduct (timber, stone, earth, etc.), Front. Aquaed. 124;of the stuffing for sausages, etc.,
Arn. 7, 231;of sacrifices,
Petr. 137;of masonry,
Pall. 1, 13. -
6 inpensa
impendo ( inp-), di, sum, 3, v. a. [inpendo], to weigh out, lay out, expend (class.; cf.: insumo, erogo).I.Lit.:II.accipe inquam, nam hoc inpendit puplicum,
Plaut. Stich. 5, 4, 35:non erunt tam amentes, ut operam, curam, pecuniam impendant in eas res, quas, etc.,
Cic. Verr. 2, 4, 30, § 68 fin.:nummos in navem,
Dig. 14, 1, 1, § 9:pecuniam in opsonio, etc.,
ib. 24, 1, 31 fin.:HS. octogies pro introitu novi sacerdotii,
Suet. Claud. 9:istuc, quod tu de tua pecunia dicis impensum,
Cic. Verr. 2, 5, 19, § 47:nescio quid impendit et in commune contulit,
id. Quint. 3, 12:certus sumptus impenditur,
id. Verr. 2, 3, 98, § 227:intellegebant, sese sibi et populo Romano, non Verri et Apronio serere, impendere, laborare,
id. ib. 2, 3, 52, §121: sed quid ego vos, de vestro inpendatis, hortor?
Liv. 6, 15, 9:quis aegram et claudentem oculos gallinam impendat amico tam sterili,
lay out the value of, Juv. 12, 96.—Transf., in gen., to expend, devote, employ, apply:1. A.impensurus omne aevi sui spatium in id opus,
Vell. 2, 89:vitam usui alicujus,
Tac. A. 12, 65:vitam patriae,
Luc. 2, 382:vitam famae,
Stat. S. 5, 1, 63:biennium libris componendis,
Quint. Ep. ad Tryph. 1; cf. Suet. Aug. 98:tota volumina in hanc disputationem,
Quint. 3, 6, 21:vim suam in plura,
id. 1, 12, 2:operam, curam in aliquid,
Cic. Verr. 2, 4, 30, § 68:nihil sanguinis in socios,
Ov. M. 13, 266:quid censetis in hoc foedere faciendo voluisse Mamertinos impendere laboris, operae, pecuniae, ne? etc.,
Cic. Verr. 2, 5, 20, § 51:omnis impendunt curas distendere, etc.,
Verg. G. 3, 124:hunc oculum pro vobis impendi,
Petr. 1:quae (studia) juvenibus erudiendis impenderam, Quint. prooem. § 1: omnia studiis,
id. 12, 11, 19; cf.:tantum laboris studiis,
id. 2, 4, 3; 1, 1, 3:aliquem exemplo,
to use as a warning, Front. Strat. 4, 1, 33:verba animi proferre et vitam impendere vero,
Juv. 4, 91.—Hence,Lit.:B.impenso pretio,
i. e. high, dear, Cic. Att. 14, 13, 5; * Caes. B. G. 4, 2, 2; Liv. 2, 9, 6; for which also absol.:impenso,
Hor. S. 2, 3, 245.—Transf., large, great, strong, vehement: dear, expensive:a.in his rebus unus est solus inventus, qui ab hac tam impensa voluntate bonorum palam dissideret,
Cic. Sest. 62, 130:voluntas erga aliquem,
Liv. 35, 44, 3:libido,
Lucr. 5, 964:studium,
Fronto, Ep. ad M. Caes. 2, 4 Mai.:opera,
Gell. 9, 14, 6.— Comp.:impensior cura,
Ov. M. 2, 405; Tac. H. 1, 31:verbis laudare,
Val. Max. 4, 3, ext. 1:injurias atrociores impensiore damno vindicare,
Gell. 20, 1, 32:vae misero illi, cujus cibo iste factuist impensior,
larger, stouter, fatter, Plaut. Capt. 4, 2, 26:nam pol ingrato homine nihil impensiu'st,
more expensive, id. Bacch. 3, 2, 10.— Sup.:preces,
Suet. Tib. 13.—Hence, adv.: im-pensē ( inp-).At great cost, expensively:b.impensius unge, puer, caules,
Pers. 6, 68:bibliothecas incendio absumptas impensissime reparari curavit,
Suet. Dom. 20. —Transf., exceedingly, greatly, very much; earnestly, eagerly, zealously (freq.; esp. in the comp.; cf.: magnopere, admodum, perquam, etc.).(α).With verbs:(β).illi invidere misere, verum unus tamen impense,
Ter. Eun. 3, 1, 23; cf.:aliquid impense cupere,
id. Ad. 5, 9, 36:retinere,
Liv. 40, 35, 7:petere,
Quint. 10, 5, 18; Suet. Claud. 11:demirari,
Gell. 9, 9, 15:atque acriter atque inflammanter facit (odium in Verrem),
id. 10, 3, 13 (this the better read. al. incense).— Comp.:eo facio id impensius, quod, etc.,
Cic. Fam. 13, 64, 1:agere gratias,
Liv. 37, 56, 10:consulere,
Verg. A. 12, 20:venerari numina,
Ov. M. 6, 314:instare,
id. ib. 7, 323:crescere his dignitas, si, etc.,
Liv. 1, 40, 2:accendi certamina in castris,
id. 4, 46, 2.—With adjj.:2. A.impense improbus,
Plaut. Ep. 4, 1, 39:impense doctus,
Gell. 13, 10, 4.—Lit. (class.; in sing. and plur.):B.impensam ac sumptum facere in culturam,
Varr. R. R. 1, 2, 8:quoniam impensam fecimus in macrocola,
Cic. Att. 13, 25, 3:nullam impensam fecerant,
id. Phil. 6, 5, 19:arationes magna impensa tueri,
id. Verr. 2, 3, 21, § 53:columnae nulla impensa dejectae,
id. ib. 2, 1, 55, §145: sine impensa,
id. Rep. 2, 14:exigua,
Suet. Vesp. 18:publica,
id. Claud. 6:matris ac vitrici,
id. Tib. 7:sua,
Plin. 36, 5, 4, § 42:nostra,
Ov. H. 7, 188:quia inpensa pecuniae facienda erat,
Liv. 44, 23, 1:haec nimia est inpensa,
Juv. 12, 97:finem impensae non servat prodiga Roma,
id. 7, 138:parcere impensae,
to economize, id. 5, 156.—In plur.:atque etiam impensae meliores, muri, navalia, portus, aquarum ductus, etc.,
Cic. Off. 2, 17, 60:ludorum ac munerum,
Suet. Tib. 34:operum ac munerum,
id. Dom. 12:itineris,
id. Vit. 7:cenarum,
Hor. Ep. 1, 19, 38:publicae,
Tac. H. 4, 4; Plin. 12, 14, 32, § 63:nolo meis impensis illorum ali luxuriam,
i. e. of my reputation, Nep. Phoc. 1, 4:inpensas conferre,
to contribute to expenses, Juv. 3, 216. —Transf. (so perh. not ante-Aug.).a.In gen.:b.cruoris,
Ov. M. 8, 63:operum,
Verg. A. 11, 228:officiorum,
Liv. 37, 53, 12. —In partic., that which is used up or expended for any purpose, materials, ingredients; for repairing an aqueduct (timber, stone, earth, etc.), Front. Aquaed. 124;of the stuffing for sausages, etc.,
Arn. 7, 231;of sacrifices,
Petr. 137;of masonry,
Pall. 1, 13. -
7 inpense
impendo ( inp-), di, sum, 3, v. a. [inpendo], to weigh out, lay out, expend (class.; cf.: insumo, erogo).I.Lit.:II.accipe inquam, nam hoc inpendit puplicum,
Plaut. Stich. 5, 4, 35:non erunt tam amentes, ut operam, curam, pecuniam impendant in eas res, quas, etc.,
Cic. Verr. 2, 4, 30, § 68 fin.:nummos in navem,
Dig. 14, 1, 1, § 9:pecuniam in opsonio, etc.,
ib. 24, 1, 31 fin.:HS. octogies pro introitu novi sacerdotii,
Suet. Claud. 9:istuc, quod tu de tua pecunia dicis impensum,
Cic. Verr. 2, 5, 19, § 47:nescio quid impendit et in commune contulit,
id. Quint. 3, 12:certus sumptus impenditur,
id. Verr. 2, 3, 98, § 227:intellegebant, sese sibi et populo Romano, non Verri et Apronio serere, impendere, laborare,
id. ib. 2, 3, 52, §121: sed quid ego vos, de vestro inpendatis, hortor?
Liv. 6, 15, 9:quis aegram et claudentem oculos gallinam impendat amico tam sterili,
lay out the value of, Juv. 12, 96.—Transf., in gen., to expend, devote, employ, apply:1. A.impensurus omne aevi sui spatium in id opus,
Vell. 2, 89:vitam usui alicujus,
Tac. A. 12, 65:vitam patriae,
Luc. 2, 382:vitam famae,
Stat. S. 5, 1, 63:biennium libris componendis,
Quint. Ep. ad Tryph. 1; cf. Suet. Aug. 98:tota volumina in hanc disputationem,
Quint. 3, 6, 21:vim suam in plura,
id. 1, 12, 2:operam, curam in aliquid,
Cic. Verr. 2, 4, 30, § 68:nihil sanguinis in socios,
Ov. M. 13, 266:quid censetis in hoc foedere faciendo voluisse Mamertinos impendere laboris, operae, pecuniae, ne? etc.,
Cic. Verr. 2, 5, 20, § 51:omnis impendunt curas distendere, etc.,
Verg. G. 3, 124:hunc oculum pro vobis impendi,
Petr. 1:quae (studia) juvenibus erudiendis impenderam, Quint. prooem. § 1: omnia studiis,
id. 12, 11, 19; cf.:tantum laboris studiis,
id. 2, 4, 3; 1, 1, 3:aliquem exemplo,
to use as a warning, Front. Strat. 4, 1, 33:verba animi proferre et vitam impendere vero,
Juv. 4, 91.—Hence,Lit.:B.impenso pretio,
i. e. high, dear, Cic. Att. 14, 13, 5; * Caes. B. G. 4, 2, 2; Liv. 2, 9, 6; for which also absol.:impenso,
Hor. S. 2, 3, 245.—Transf., large, great, strong, vehement: dear, expensive:a.in his rebus unus est solus inventus, qui ab hac tam impensa voluntate bonorum palam dissideret,
Cic. Sest. 62, 130:voluntas erga aliquem,
Liv. 35, 44, 3:libido,
Lucr. 5, 964:studium,
Fronto, Ep. ad M. Caes. 2, 4 Mai.:opera,
Gell. 9, 14, 6.— Comp.:impensior cura,
Ov. M. 2, 405; Tac. H. 1, 31:verbis laudare,
Val. Max. 4, 3, ext. 1:injurias atrociores impensiore damno vindicare,
Gell. 20, 1, 32:vae misero illi, cujus cibo iste factuist impensior,
larger, stouter, fatter, Plaut. Capt. 4, 2, 26:nam pol ingrato homine nihil impensiu'st,
more expensive, id. Bacch. 3, 2, 10.— Sup.:preces,
Suet. Tib. 13.—Hence, adv.: im-pensē ( inp-).At great cost, expensively:b.impensius unge, puer, caules,
Pers. 6, 68:bibliothecas incendio absumptas impensissime reparari curavit,
Suet. Dom. 20. —Transf., exceedingly, greatly, very much; earnestly, eagerly, zealously (freq.; esp. in the comp.; cf.: magnopere, admodum, perquam, etc.).(α).With verbs:(β).illi invidere misere, verum unus tamen impense,
Ter. Eun. 3, 1, 23; cf.:aliquid impense cupere,
id. Ad. 5, 9, 36:retinere,
Liv. 40, 35, 7:petere,
Quint. 10, 5, 18; Suet. Claud. 11:demirari,
Gell. 9, 9, 15:atque acriter atque inflammanter facit (odium in Verrem),
id. 10, 3, 13 (this the better read. al. incense).— Comp.:eo facio id impensius, quod, etc.,
Cic. Fam. 13, 64, 1:agere gratias,
Liv. 37, 56, 10:consulere,
Verg. A. 12, 20:venerari numina,
Ov. M. 6, 314:instare,
id. ib. 7, 323:crescere his dignitas, si, etc.,
Liv. 1, 40, 2:accendi certamina in castris,
id. 4, 46, 2.—With adjj.:2. A.impense improbus,
Plaut. Ep. 4, 1, 39:impense doctus,
Gell. 13, 10, 4.—Lit. (class.; in sing. and plur.):B.impensam ac sumptum facere in culturam,
Varr. R. R. 1, 2, 8:quoniam impensam fecimus in macrocola,
Cic. Att. 13, 25, 3:nullam impensam fecerant,
id. Phil. 6, 5, 19:arationes magna impensa tueri,
id. Verr. 2, 3, 21, § 53:columnae nulla impensa dejectae,
id. ib. 2, 1, 55, §145: sine impensa,
id. Rep. 2, 14:exigua,
Suet. Vesp. 18:publica,
id. Claud. 6:matris ac vitrici,
id. Tib. 7:sua,
Plin. 36, 5, 4, § 42:nostra,
Ov. H. 7, 188:quia inpensa pecuniae facienda erat,
Liv. 44, 23, 1:haec nimia est inpensa,
Juv. 12, 97:finem impensae non servat prodiga Roma,
id. 7, 138:parcere impensae,
to economize, id. 5, 156.—In plur.:atque etiam impensae meliores, muri, navalia, portus, aquarum ductus, etc.,
Cic. Off. 2, 17, 60:ludorum ac munerum,
Suet. Tib. 34:operum ac munerum,
id. Dom. 12:itineris,
id. Vit. 7:cenarum,
Hor. Ep. 1, 19, 38:publicae,
Tac. H. 4, 4; Plin. 12, 14, 32, § 63:nolo meis impensis illorum ali luxuriam,
i. e. of my reputation, Nep. Phoc. 1, 4:inpensas conferre,
to contribute to expenses, Juv. 3, 216. —Transf. (so perh. not ante-Aug.).a.In gen.:b.cruoris,
Ov. M. 8, 63:operum,
Verg. A. 11, 228:officiorum,
Liv. 37, 53, 12. —In partic., that which is used up or expended for any purpose, materials, ingredients; for repairing an aqueduct (timber, stone, earth, etc.), Front. Aquaed. 124;of the stuffing for sausages, etc.,
Arn. 7, 231;of sacrifices,
Petr. 137;of masonry,
Pall. 1, 13. -
8 inpensus
impendo ( inp-), di, sum, 3, v. a. [inpendo], to weigh out, lay out, expend (class.; cf.: insumo, erogo).I.Lit.:II.accipe inquam, nam hoc inpendit puplicum,
Plaut. Stich. 5, 4, 35:non erunt tam amentes, ut operam, curam, pecuniam impendant in eas res, quas, etc.,
Cic. Verr. 2, 4, 30, § 68 fin.:nummos in navem,
Dig. 14, 1, 1, § 9:pecuniam in opsonio, etc.,
ib. 24, 1, 31 fin.:HS. octogies pro introitu novi sacerdotii,
Suet. Claud. 9:istuc, quod tu de tua pecunia dicis impensum,
Cic. Verr. 2, 5, 19, § 47:nescio quid impendit et in commune contulit,
id. Quint. 3, 12:certus sumptus impenditur,
id. Verr. 2, 3, 98, § 227:intellegebant, sese sibi et populo Romano, non Verri et Apronio serere, impendere, laborare,
id. ib. 2, 3, 52, §121: sed quid ego vos, de vestro inpendatis, hortor?
Liv. 6, 15, 9:quis aegram et claudentem oculos gallinam impendat amico tam sterili,
lay out the value of, Juv. 12, 96.—Transf., in gen., to expend, devote, employ, apply:1. A.impensurus omne aevi sui spatium in id opus,
Vell. 2, 89:vitam usui alicujus,
Tac. A. 12, 65:vitam patriae,
Luc. 2, 382:vitam famae,
Stat. S. 5, 1, 63:biennium libris componendis,
Quint. Ep. ad Tryph. 1; cf. Suet. Aug. 98:tota volumina in hanc disputationem,
Quint. 3, 6, 21:vim suam in plura,
id. 1, 12, 2:operam, curam in aliquid,
Cic. Verr. 2, 4, 30, § 68:nihil sanguinis in socios,
Ov. M. 13, 266:quid censetis in hoc foedere faciendo voluisse Mamertinos impendere laboris, operae, pecuniae, ne? etc.,
Cic. Verr. 2, 5, 20, § 51:omnis impendunt curas distendere, etc.,
Verg. G. 3, 124:hunc oculum pro vobis impendi,
Petr. 1:quae (studia) juvenibus erudiendis impenderam, Quint. prooem. § 1: omnia studiis,
id. 12, 11, 19; cf.:tantum laboris studiis,
id. 2, 4, 3; 1, 1, 3:aliquem exemplo,
to use as a warning, Front. Strat. 4, 1, 33:verba animi proferre et vitam impendere vero,
Juv. 4, 91.—Hence,Lit.:B.impenso pretio,
i. e. high, dear, Cic. Att. 14, 13, 5; * Caes. B. G. 4, 2, 2; Liv. 2, 9, 6; for which also absol.:impenso,
Hor. S. 2, 3, 245.—Transf., large, great, strong, vehement: dear, expensive:a.in his rebus unus est solus inventus, qui ab hac tam impensa voluntate bonorum palam dissideret,
Cic. Sest. 62, 130:voluntas erga aliquem,
Liv. 35, 44, 3:libido,
Lucr. 5, 964:studium,
Fronto, Ep. ad M. Caes. 2, 4 Mai.:opera,
Gell. 9, 14, 6.— Comp.:impensior cura,
Ov. M. 2, 405; Tac. H. 1, 31:verbis laudare,
Val. Max. 4, 3, ext. 1:injurias atrociores impensiore damno vindicare,
Gell. 20, 1, 32:vae misero illi, cujus cibo iste factuist impensior,
larger, stouter, fatter, Plaut. Capt. 4, 2, 26:nam pol ingrato homine nihil impensiu'st,
more expensive, id. Bacch. 3, 2, 10.— Sup.:preces,
Suet. Tib. 13.—Hence, adv.: im-pensē ( inp-).At great cost, expensively:b.impensius unge, puer, caules,
Pers. 6, 68:bibliothecas incendio absumptas impensissime reparari curavit,
Suet. Dom. 20. —Transf., exceedingly, greatly, very much; earnestly, eagerly, zealously (freq.; esp. in the comp.; cf.: magnopere, admodum, perquam, etc.).(α).With verbs:(β).illi invidere misere, verum unus tamen impense,
Ter. Eun. 3, 1, 23; cf.:aliquid impense cupere,
id. Ad. 5, 9, 36:retinere,
Liv. 40, 35, 7:petere,
Quint. 10, 5, 18; Suet. Claud. 11:demirari,
Gell. 9, 9, 15:atque acriter atque inflammanter facit (odium in Verrem),
id. 10, 3, 13 (this the better read. al. incense).— Comp.:eo facio id impensius, quod, etc.,
Cic. Fam. 13, 64, 1:agere gratias,
Liv. 37, 56, 10:consulere,
Verg. A. 12, 20:venerari numina,
Ov. M. 6, 314:instare,
id. ib. 7, 323:crescere his dignitas, si, etc.,
Liv. 1, 40, 2:accendi certamina in castris,
id. 4, 46, 2.—With adjj.:2. A.impense improbus,
Plaut. Ep. 4, 1, 39:impense doctus,
Gell. 13, 10, 4.—Lit. (class.; in sing. and plur.):B.impensam ac sumptum facere in culturam,
Varr. R. R. 1, 2, 8:quoniam impensam fecimus in macrocola,
Cic. Att. 13, 25, 3:nullam impensam fecerant,
id. Phil. 6, 5, 19:arationes magna impensa tueri,
id. Verr. 2, 3, 21, § 53:columnae nulla impensa dejectae,
id. ib. 2, 1, 55, §145: sine impensa,
id. Rep. 2, 14:exigua,
Suet. Vesp. 18:publica,
id. Claud. 6:matris ac vitrici,
id. Tib. 7:sua,
Plin. 36, 5, 4, § 42:nostra,
Ov. H. 7, 188:quia inpensa pecuniae facienda erat,
Liv. 44, 23, 1:haec nimia est inpensa,
Juv. 12, 97:finem impensae non servat prodiga Roma,
id. 7, 138:parcere impensae,
to economize, id. 5, 156.—In plur.:atque etiam impensae meliores, muri, navalia, portus, aquarum ductus, etc.,
Cic. Off. 2, 17, 60:ludorum ac munerum,
Suet. Tib. 34:operum ac munerum,
id. Dom. 12:itineris,
id. Vit. 7:cenarum,
Hor. Ep. 1, 19, 38:publicae,
Tac. H. 4, 4; Plin. 12, 14, 32, § 63:nolo meis impensis illorum ali luxuriam,
i. e. of my reputation, Nep. Phoc. 1, 4:inpensas conferre,
to contribute to expenses, Juv. 3, 216. —Transf. (so perh. not ante-Aug.).a.In gen.:b.cruoris,
Ov. M. 8, 63:operum,
Verg. A. 11, 228:officiorum,
Liv. 37, 53, 12. —In partic., that which is used up or expended for any purpose, materials, ingredients; for repairing an aqueduct (timber, stone, earth, etc.), Front. Aquaed. 124;of the stuffing for sausages, etc.,
Arn. 7, 231;of sacrifices,
Petr. 137;of masonry,
Pall. 1, 13. -
9 Sic transit gloria mundi
Так проходит мирская слава.Фраза, с которой обращаются к будущему римскому папе во время возведения его в этот сан, сжигая при этом перед ним кусок ткани в знак призрачности земного могущества.Выражение заимствовано из богословского трактата, принадлежащего знаменитому немецкому мистику XV в. Фоме Кемпийскому, "О подражании Христу", I, 3, 6: O quam cito transit gloria mundi "О, как скоро проходит земная слава".ср. Éxpend(e) Hánnibalém: quot líbras ín duce súmmo ínveniés? □ В парафразах см. тж. Sic transit gloria amōris, Sic transit gloria urbis, Sic transit tempus, Sic transit gloria ideaeЧто произошло с беднягой Клемансо, если даже какой-то Дерулед может травить его! Sic transit gloria mundi! (Ф. Энгельс - Лауре Лафарг, 20.VI 1893.)"Северная пчела", ползавшая некогда перед любимым поэтом, чтобы поживиться от него хотя бы росинкой сладкого меду, теперь осмеливается жужжать ему в приветствие, что в последних стихотворениях своих - Пушкин отжил! Sic transit gloria mundi... (H. Г. Чернышевский, Эстетика и литературная критика.)Пьер, как во сне, увидел в слабом свете спиртового огня несколько людей, которые в таких же фартуках, как и Ритор, стояли против него и держали шпаги, направленные в его грудь. Между ними стоял человек в белой окровавленной рубашке. Увидав его, Пьер грудью надвинулся вперед на шпаги, желая, чтобы они вонзились в него. Но шпаги отстранились от него, и ему тотчас же опять надели повязку. - Теперь ты видел малый свет, - сказал ему чей-то голос. Потом опять зажгли свечи, сказали, что ему надо видеть полный свет, и опять сняли повязку, и более десяти голосов вдруг сказали: Sic transit gloria mundi. (Л. Н. Толстой, Война и мир.)Говоря -о современных политических событиях, Лев Николаевич сказал: - то же и с патриотизмом: бессознательно симпатии на стороне России и ее успехов и ловишь себя на этом. А посмотрите, при всех этих внутренних и внешних неурядицах вдруг в один прекрасный день Россия может распасться, как говорится: sic transit gloria mundi. (А. Б. Гольденвейзер, Вблизи Толстого.)Катя ни на кого не засматривалась, ни на кого, кроме... меня, с которым бывала лишь изредка несколько капризна, но нисколько не горделива, а отзывчива; тогда как с другими постоянно была и горда, и пренебрежительно-неотзывчива. Потом уехала из Петербурга в деревню к отцу и вышла замуж за... моего кучера... Sic transit gloria mundi (так исчезает слава света). (Н. П. Макаров, Мои семидесятилетние воспоминания.)□ Борьба наших народников "против капитализма" все более и более вырождается в союз с царизмом. Лучшая критика, какую можно было сделать на эту великолепную "программу", заключается в "Коммунистическом манифесте" (об "истинном немецком социализме"). Sic transit gloria народников. (Г. В. Плеханов - Ф. Энгельсу, 1895.)□ Достойнейший шах персидский с трудом держится при помощи нашего отряда, охраняющего исключительно безопасность иностранцев. Мудрый султан персидский - ох, сердце обливается кровью - сидит одиноко в замке-тюрьме, и неизвестно куда выйдет оттуда - в изгнание или на плаху. Sic transit... свет с востока. (В. В. Воровский, К кому же мы пойдём? Кому протянем руки?.)Латинско-русский словарь крылатых слов и выражений > Sic transit gloria mundi
-
10 cōnficiō
cōnficiō fēcī, fectus, ere [com- + facio], to make ready, make, prepare, bring about, complete, accomplish, execute, consummate, fulfil: soccos suā manu: vestem: tabulae litteris Graecis confectae, written, Cs.: libri Graeco sermone confecti, composed, N.: librum Graece, N.: tabulas, to keep accounts: nuptias, T.: bello confecto, ended, S.: duella, H.: facinus: caedem, N.: mandata brevi, S.: spes conficiendi negotii, Cs.: quibus rebus confectis, S.—To settle, close, finish: cum Apellā de columnis: de negotio.—To pass over, accomplish, traverse, go over, make: magno itinere confecto, Cs.: iter anno, N.: ubi confecti cursūs, V.: inmensum spatiis aequor, V.: tecta facturi, ut mille passuum conficiatur, covered.—To diminish, lessen, weaken, sweep away, destroy, kill, subdue, wear out, consume: Atheniensīs, N.: provincias: exercitūs, L.: me (sica) paene confecit, killed: dentes escas conficiunt, grind: cibum, L.: cibos, to digest: fame confici: patrimonium: suam rem. —P. perf., impaired, weakened, overcome, reduced, exhausted: equus senio, Enn. ap. C.: aetate, S.: aevo, V.: malis res p.: volneribus, Cs.: curā, T.: confectus et saucius: (captivos) ignominiis, worn out, L.—To prepare, provide, procure, bring together: tribum necessariis suis, the votes of: armata milia centum, Cs.: pauxillulum nummorum, T.: pecuniam ex illā re: conficiendae pecuniae rationes.—Fig., to produce, cause, make, bring about, effect: aliquid gnato mali, T.: motūs animorum: animum mitem, render: causae conficiunt, are efficient.—Of time, to complete, finish, end, spend, pass: sexaginta annos: noctis partem ibi: hieme confectā, Cs.: vitae cursum.—To show, deduce: ex alquā re alqd: ex quo conficitur, ut, etc.: id quod conficiatur ex ratiocinatione; see also confio.* * *conficere, confeci, confectus V TRANSmake, construct; prepare, complete, accomplish; cause; perform; do thoroughly; compose; amass, collect; raise (troops); traverse; eat up, consume; expend; finish off; kill, dispatch; defeat finally, subdue/reduce/pacify; chop/cut up -
11 con-terō
con-terō trīvī, trītus, ere, to grind, bruise, pound, wear out: infamia pabula sucis, O.: manūs paludibus emuniendis, Ta.: silicem pedibus, Iu.: viam, Pr.—Fig., of time, to consume, spend. waste, use, pass, employ: vitem in quaerendo, T.: frustra tempus: ambulando diem, T.: diei brevitatem conviviis: otium socordiā, S.—To exhaust, engross, expend: se in musicis: conteri in causis: operam frustra, T.—To destroy, abolish, annihilate: iniurias quasi oblivione, obliterate: dignitatem virtutis, make insignificant. -
12 effundō (ecf-)
effundō (ecf-) fūdī, fūsus, ere [ex + fundo], to pour out, pour forth, shed, spread abroad: lacrimas: fletūs, V.: pro re p. sanguinem: flumen in Propontidem se effundit, L.: Nos effusi lacrimis, V.— To pour out, pour forth, drive out, cast out, send forth: telorum vis ingens effusa est, L.: Ascanio auxilium castris apertis, for Ascanius, V. — To hurl headlong, throw down, prostrate: equus consulem effudit, L.: effusus eques, V.: ipsum portis sub altis, V.—Of a multitude, to pour out, spread abroad: sese multitudo ad cognoscendum effudit (sc. ex urbe), thronged, Cs.: omnibus portis ad opem ferendam effundi, L.: effuso exercitu, scattered, S.: quae via Teucros effundat in aequum, i. e. by what way can they be forced, V.— To bring forth, produce abundantly: herbas: Auctumnus fruges effuderit, H.— To lavish, squander, waste: patrimonium per luxuriam: sumptūs: Effusus labor, wasted, V. — To empty, exhaust, discharge: mare neque effunditur: carcerem in forum: saccos nummorum, H. — Fig., to pour out, express freely, expend, vent, exhaust: vobis omnia, quae sentiebam: talīs voces, V.: carmina, O.: vox in turbam effunditur: questūs in aëra, O.: furorem in alqm: omne odium in auxili spem, L.: quarrtumcumque virium habuit, L.: virīs in uno, O.— To give up, let go, abandon, resign: gratiam hominis: animam, V.: manibus omnīs effundit habenas, V.—With se, to abandon oneself, give up, yield, indulge: se in aliquā libidine. — P. pass., abandoned, given up: milites in licentiam effusi, L.: in nos suavissime effusus (Pompeius), without reserve: in adulationem, Ta. -
13 ē-rogō
ē-rogō āvī, ātus, āre, to appropriate, pay out, pay, expend (usu. from the public treasury): pecunia ex aerario erogata: pecuniam in classem: in eos sumptūs, L.: ei in sumptum. -
14 ex-pendō
ex-pendō endī, ēnsus, ere, to weigh out, weigh: ut iam expendantur, non numerentur pecuniae.— To pay out, pay, lay out, expend: expensum est auri pondo centum: nummos nominibus certis, H.—P. perf., in the phrase, alqd ferre expensum or pecuniam ferre expensam, to set down, enter, charge, reckon, account as paid: minus quam Verres illi expensum tulerit: pecunia aut data aut expensa lata sit: quibus sine fenore pecunias expensas tulisset, i. e. had lent, L.—Fig., to weigh mentally, ponder, estimate, consider, judge, decide: ea (argumenta): in iudiciis testem: omnīs casūs, V.: causam meritis, to decide, O.: quid conveniat nobis, Iu.—To pay, suffer, undergo: poenas Iovi: Supplicia, V.—To expiate: scelus, V. -
15 īn-sūmō
īn-sūmō sūmpsī, sūmptus, ere, to take for, apply, expend: ut nullus teruncius insumatur in quemquam: non est melius quo insumere possis, H.: Nullum ultra verbum, quin amares, etc., waste no word, to hinder, etc., H.—Fig., to apply, employ, bestow: nullā operā insumptā, without effort: frustra operam, L.—To take to oneself, assume: interficiendi domini animum, Ta. -
16 pro-fundō
pro-fundō (prō-, Ct.), fūdī, fūsus, ere, to pour out, pour forth, shed copiously, cause to flow: sanguinem pro patriā: lacrimas oculis, V.: lacrimae se subito profuderunt, burst forth.—To bring forth, produce, utter: vocem: clamorem.—With se, to pour forth, rush forth, throw out: omnis multitudo sagittariorum se profudit, Cs.: in vitibus ea, quae sese nimium profuderunt, i. e. have grown too fast.—Fig., to throw away, spend freely, waste, lavish, dissipate, squander: profundat, perdat, T.: patrimonia: pecuniam, vitam pro patriā, sacrifice.—To pour out, vent, expend, be lavish of, express freely: odium in me: res universas, set forth all together.—With se, to rush forth, break out: voluptates subito se profundunt... universae: si totum se ille in me profudisset, i. e. had been generous to me: in questūs flebilīs sese, L. -
17 confio
Iconfieri, -, confactus V INTRANSbe done/accomplished/made/completed/spent/recorded/written; come about/happenIIconfieri, confactus sum V SEMIDEPmake, construct; prepare, complete, accomplish; cause; perform; do thoroughly; compose; amass, collect; raise (troops); traverse; eat up, consume; expend; finish off; kill, dispatch; defeat finally, subdue/reduce/pacify; chop/cut up -
18 consumo
consumere, consumpsi, consumptus V TRANSburn up, destroy/kill; put end to; reduce/wear away; annul; extinguish (right); devour/swallow up/consume/eat/use up/exhaust/expend; spend; squander/waste -
19 dependo
dependere, dependi, depensus V TRANSpay over/down; pay (penalty); expend (time/labor); spend, lay out; bestow -
20 detono
detonare, detonui, detonitus V INTRANSthunder, thunder down/forth; roar out; expend one's thunder, exhaust one's rage; cease thundering/raging
- 1
- 2
См. также в других словарях:
Expend — Ex*pend , v. t. [imp. & p. p. {Expended}; p. pr. & vb. n. {Expending}.] [L. expendere, expensum, to weigh out, pay out, lay out, lay out; ex out + pendere to weigh. See {Poise}, and cf. {Spend}.] To lay out, apply, or employ in any way; to… … The Collaborative International Dictionary of English
expend — UK US /ɪkˈspend/ verb [T] FORMAL ► to use or spend something, especially time, effort, or money: expend energy/effort/time »Why do firms expend effort investing abroad, rather than staying home and producing for export? »expend… … Financial and business terms
Expend — Ex*pend , v. i. 1. To be laid out, used, or consumed. [1913 Webster] 2. To pay out or disburse money. [1913 Webster] They go elsewhere to enjoy and to expend. Macaulay . [1913 Webster] … The Collaborative International Dictionary of English
expend — I (consume) verb apply, avail oneself of, burn, deplete, devour, dissipate, employ, exert, exhaust, finish, lessen, reduce, spend, turn to account, use, use up, waste II (disburse) verb allocate, allot, apportion, assign, bear the cost of, bear… … Law dictionary
expend gradually — index conserve Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 … Law dictionary
expend slowly — index conserve Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 … Law dictionary
expend — early 15c., from L. expendere pay out, weigh out money, from ex out (see EX (Cf. ex )) + pendere to pay, weigh (see PENDANT (Cf. pendant)). Related: Expended; expending … Etymology dictionary
expend — *spend, disburse Analogous words: *pay, repay, compensate, reimburse, remunerate: *distribute, dispense … New Dictionary of Synonyms
expend — [v] exhaust; spend ante up*, blow*, consume, disburse, dish out*, dispense, dissipate, distribute, employ, finish, foot the bill*, fork out*, give, go through*, lay out, outlay, pay, pay out, put out*, shell out*, splurge*, spring for*, throw… … New thesaurus
expend — ► VERB ▪ spend or use up (a resource). ORIGIN Latin expendere, from pendere weigh, pay … English terms dictionary
expend — [ek spend′, ikspend′] vt. [ME expenden < L expendere, to weigh out, pay out < ex , out + pendere, to weigh: see PENDANT] 1. to spend 2. to consume by using; use up … English World dictionary